fase 9 – doorbraak

Gebeurtenissen die tijdens de 9e fase de media beheersten gingen vooral over de economie, onlusten en de problemen van het Syrische volk.

De spanningen voeren de boventoon, vooral op financieel en sociaal terrein. Het nieuwe eenheidsbewustzijn verschijnt als kleine, maar sterke bloemetjes tussen de steenhopen.

economie wordt onbetrouwbaar
In de laatste week van juli begint de Amsterdamse beurs aan zijn koersdaling. Meerdere factoren komen in deze tijd bij elkaar:
1. de schuldenproblemen in Europa
2. de dreigende overschrijding van het schuldenplafond in de VS en het gebakkelei over een bezuinigingsplan
3. de teruglopende economische groei in vele landen

Europa
De probleemgebieden in de Eurozone (Griekenland, Portugal, Ierland) dreigen uit te breiden met Spanje en Italië, 2 behoorlijk grote landen met economieën die wel wat gewicht in de schaal leggen op Europees niveau. Het is niet meer alleen een kwestie van slecht lokaal-nationaal beleid. Europa gaat mogelijk de tol betalen van een jarenlang economisch systeem en manier van (onder)handelen. Er is ook een kloof tussen de bankwereld, de politiek en de economie. Het zijn de politici die op Europees niveau de koers moeten bepalen en de besluiten moeten nemen. De traagheid van de politieke onderhandelingen werkt in het nadeel. Kennelijk is er ook onvoldoende economisch inzicht onder de politici of kunnen ze de verschillende belangen niet goed uitlijnen, als je financiële en economische experts mag geloven.
Op de laatste dag van deze fase wordt bekend dat het tekort op de rekening van de Eurozone is opgelopen. Er verdwijnt dus meer kapitaal uit de Eurozone.

VS
De politici in de VS maken het nog bonter in de ogen van Europa, maar ook de eigen bevolking zit tenenkrommend en machteloos te wachten op maatregelen. Tot aan de deadline van 2 augustus 2011, als ze het schuldenplafond overschrijden en overheids financieringen niet meer zullen kunnen uitvoeren, kibbelen de Republikeinen en Democraten over een bezuinigingsplan. Het is duidelijk dat ze een tegengestelde visie hebben op de te nemen maatregelen, maar het is ook duidelijk dat ze politieke doelen boven de hachelijke economische situatie stellen. Het draait zeker ook om de verkiezingen in 2012 en het spel om de macht toont nu wel een zwart randje aan de wereld.
Op het allerlaatste moment lijkt de VS gered door een overeenkomst, maar dan ligt de rekening van het politieke spel de volgende dag op de deurmat: Ratingbureau S&P verlaagt de kredietwaardigheid van de VS met 1 stap. Dat doet veel stof opwaaien en de aandelenmarkten neerslaan.

de wereldeconomie loopt vast
De speelruimte is erg krap geworden en de financiële politiek haalt het uiterste uit de kast door bv. staatsobligaties van probleemlanden op te kopen. De beurzen reageren paniekerig en elk gerucht leidt tot forse koersdalingen, zoals bv. het bericht dat een prestigieuze Franse bank (Société Générale) op de rand van een faillissement zou staan. Short selling (het gokken op koersverliezen) wordt in diverse landen verboden. Wereldwijd stagneert de economie, terwijl het systeem zo in elkaar zit dat de economie zou moeten groeien om uit de schulden te komen. Consumenten moeten kopen om de bedrijven op productie en daarmee winst te krijgen. Maar consumenten hebben minder te besteden en de overheidsbezuinigingen doet de knip op de portemonnee.
Dan blijkt dat Zwitserland, geen lid van de Eurozone, in de problemen komt, omdat de frank te duur is geworden. Beleggers waren uitgeweken naar de veilige en stabiele Zwitserse munt, maar dat schaadt de export van Zwitserse producten weer, die daardoor te duur worden in het buitenland.
Er is dus nauwelijks ruimte om te manoeuvreren en het lijkt erop dat de economische machinerie vastgelopen is. De term “market meldown” is gevallen.

de Arabische Lente
Syrië
Het Syrische volk beleeft een koude harde winter in plaats van een lente. De protesten zijn volhardend, maar de regering van Bashar al-Assad ook. Hij schroomt er niet voor om steden in puin te schieten (Hama, Latakia). In alle steden wordt het protesterende volk koelbloedig van het leven beroofd. Het leger heeft de opdracht om te schieten op alles wat beweegt. De VN en vele landen laten hun afschuw blijken en proberen Assad tot inkeer te brengen, zonder resultaat. Opvallend is dat ook de islamitische buurlanden (Saudi-Arabië, Koeweit, Bahrein, Jordanië) zich openlijk uitspreken tegen Assad’s optreden. Ook Turkije heeft er genoeg van en dreigt met maatregelen. Een aantal landen trekt zijn ambassadeurs terug. Europa verscherpt sancties tegen Syrië.

Libië
Het is nu 3 maanden geleden dat de NAVO-acties zijn begonnen. De stand van zaken is nu dat de opstandelingen flink wat terrein gewonnen hebben. De stad Brega, belangrijke oliehaven, is in hun handen. Behalve vele kleine plaatsen ingenomen te hebben komen ze nu acht dichtbij Tripoli met de laatste verovering van Zawiyah, dat van strategisch groot belang is, omdat dit op de route ligt van Tripoli naar Tunesië. Khadaffi’s antwoord is een scud-raket in de richting van Brega, die doel heeft gemist. De NAVO heeft inmiddels alle belangrijke doelen in Libië inmiddels platgebombardeerd. Omdat er geen doelen meer over zijn, zijn ze nu begonnen met zogenaamde ‘onderhoudsbombardementen’. Diverse landen hebben de “regeringe” van de opstandelingen erkend als het legitieme gezag van Libië, maar er zijn wel enkele problemen. De eensgezindheid onder de rebellen ontbreekt en dat geldt ook voor een charismatisch figuur of iemand die als staatsman kan optreden. Als het lukt om Khadaffi te verdrijven zal er nog geen sprake zijn van rust in het land.

onrust en onlust elders
Israël
Niet direct vallend onder de Arabische Lente, maar waarschijnlijk wel erdoor geïnspireerd, zijn ook Israëlische burgers protestacties begonnen tegen de stijgende kosten van levensonderhoud in het land. Betogers eisen betaalbare woningen en protesteren tegen sociale ongelijkheid. Ze zijn boos over de kaalslag in de gezondheidszorg en het onderwijs. Ondanks de economische groei en lage werkloosheid drukken de hoge belastingen en hoge prijzen van basisgoederen zwaar op de middenklasse.

Engeland
Na een schietpartij in Londen (in de wijk Tottenham) loopt het volledig uit de hand. Winkels, geldmachines en huizen werden geplunderd. Relschoppers stichtten op tal van plekken brand. Na enkele dagen straatoorlog slaat ook in andere steden, zoals Birmingham, Manchester en Liverpool, de vlam in de pan. Er worden meerdere initiatieven op touw gezet om de gedupeerden te helpen, omdat verzekeringen deze schade niet dekken. Inmiddels is de rust enigszins teruggekeerd. Vicepremier Nick Clegg wil de relpegers confronteren met de gevolgen en ze laten meehelpen met het herstellen van de schade die ze hebben veroorzaakt.

lichtpuntjes
Temidden van het tumult duiken er ook pareltjes van compassie op. Mensen die via de sociale media donaties verzamelen voor gedupeerden van de Engelse rellen. De middenstand heeft veel klappen gekregen en krijgen nu hulp die ze hard nodig hebben om er weer bovenop te komen.
De oproep van Warren Buffet om de superrijken meer te belasten is ook een boodschap die lucht brengt in de zwaartekracht van de economische problemen. Nu nog de vertaling naar de praktijk.

klimaat
Veel klimaatperikelen waren er niet, behalve dan in de laatste dagen van deze fase in het oosten van Zuid-Afrika. Dat gebied gaat gebukt onder een ongewoon koufront dat gepaard gaat met zware sneeuwval.

17 aug 2011